بر این مبنا در یک سال اخیر ارتقای همکاری‌ها با روسیه و چین به عنوان شرکای راهبردی جمهوری اسلامی مد نظر تصمیم‌سازان ما قرار گرفته است. آن‌گونه که مقامات می‌گویند سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در حال سپری کردن مراحل پایانی خود است و به زودی نسخه نهایی آن به امضا خواهد رسید. این در حالی است که تمدید پنج ساله معاهده همکاری ایران و روسیه و به‌روزرسانی توافق جدید نیز به جد مورد نظر است.
تمدید پنج ساله معاهده همکاری ایران و روسیه
روز جمعه (۲۲ اسفند) بیستمین سالگرد معاهده روابط متقابل و اصول همکاری تهران-مسکو بود. کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه با اشاره به این موضوع در گفت‌وگوی رسانه‌ای اعلام کرد این معاهده به طور خودکار برای پنج سال دیگر تمدید می‌شود و همزمان براساس ظرفیت‌های جدید در حال به‌روزرسانی برای تصویب بین دو طرف است. معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه» ۲۲ اسفند سال ۱۳۷۹ برابر با ۱۲ مارس ۲۰۰۱ میلادی در ۲۱ ماده در جریان سفر رئیس جمهوری وقت ایران به مسکو به امضای دو طرف رسید و مقرر شده بود پس از پایان مهلت ۲۰ ساله، اگر ایران و روسیه، یک سال قبل از خاتمه دوره معاهده به طرف مقابل ملاحظه و نکته‌ای را اعلام نکردند، به شکل خودکار برای پنج سال قابل تمدید هست و هر پنچ سال به همین نحو می‌تواند تمدید شود. وزارت امور خارجه کشورمان نیز روز جمعه ضمن صدور بیانیه‌ای با اشاره به اینکه بیستمین سالگرد این معاهده مصادف با تبادل پیام رهبران دو کشور شده است، آورده: جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه به عنوان کشور همسایه قدرتمند و دوست خود بر پایه «همکاری و احترام متقابل » می‌نگرد و علاقه‌مند به گسترش بیش از پیش روابط خود با این کشور در همه زمینه‌هاست.
به چشم انداز همکاری ۲۰ و ۵۰ ساله با روسیه امیدوار هستیم
اما سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قدس درباره ظرفیت‌های موجود برای افزایش همکاری میان تهران و مسکو گفت: ایران و روسیه دو کشور مهم و تأثیرگذار در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی هستند. بر این اساس ظرفیت‌های بسیار بالایی نیز برای افزایش همکاری میان آن‌ها وجود دارد. ابوالفضل عمویی با بیان اینکه سطح فعلی همکاری‌های راهبردی و سیاسی قابل قبول است، اما در اقتصاد رضایت‌بخش نیست تصریح کرد: در حال حاضر روند تجارت ایران و روسیه رو به رشد است و تازه به سطح ۲ میلیارد دلار رسیده، اما این کافی نیست. معاهده روابط متقابل که ما در سالگرد تمدید آن هستیم، یکی از پایه‌های توسعه روابط بین دو کشور است. ما معتقد هستیم این معاهده نه تنها باید تکمیل شود و عرصه آن گسترده‌تر شود، بلکه باید زمان آن هم طولانی تر شود. ما به چشم‌انداز همکاری ۲۰ و حتی ۵۰ ساله بین ایران و روسیه امیدوار هستیم.
بسیاری معتقد هستند نوع همکاری تهران و مسکو در موضوع بحران سوریه نشان داد که ما می‌توانیم این همکاری‌ها را در سطوح دیگر هم دنبال کنیم. عمویی هم ضمن اذعان به این نکته ادامه داد: ما دارای منافع مشترک با مسکو در آسیای میانه، قفقاز و حوزه خزر هستیم که می‌تواند مورد توجه باشد. همچنین در تکمیل کریدورهای شمال – جنوب، انرژی و ترانزیت می‌تواند همکاری اقتصادی مد نظر باشد.
وی با اشاره به اعلام آمادگی ۱۶ کشور جهان از جمله ایران، چین و ونزوئلا برای تشکیل یک ائتلاف به منظور دفاع از منشور ملل متحد و همچنین مقابله با تهدید به استفاده از زور و تحریم‌های یکجانبه تأکید کرد: آمریکا در سال‌های گذشته به‌طور گسترده از ابزارهای مالی و اقتصادی به عنوان اهرم فشار در جهت تحمیل اهدافش علیه کشورهای دیگر استفاده کرده است. اما امروز کشورهای بسیاری نسبت به این مسئله آگاهی پیدا کرده، در مقابل این یکجانبه گرایی به پا خواسته اند. وی با بیان اینکه توسعه همکاری‌های راهبردی جمهوری اسلامی با روسیه، چین و دیگر کشورهای تحریمی می‌تواند موجب ارتقای روابط و شکل گیری یک بلوک ضد تحریمی شود، عنوان کرد: این موضوع می‌تواند وابستگی نظام بین‌الملل به سیستم سرمایه داری غرب را کاهش دهد و در بلند مدت موجب ارتقای نظام چندجانبه گرایی در جهان خواهد شد.
نگاه به شرق از عرصه شعار به عمل تبدیل شود
دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با بیان اینکه جمهوری اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب تا به امروز راهبرد خود در حوزه بین الملل را اعلام کرده، گفت: تهران در عین ایستادگی روی مبانی بر حق اعتقادی خود و مقابله با کانون‌های سلطه جهان و با محور قرار دادن شعار استقلال و آزادی راه تعامل با همه کشورها را باز گذاشته است. ابراهیم عزیزی ضمن تأکید بر اینکه عهدشکنی غرب در موضوع برجام نشان داد که نمی‌توانیم همه تخم مرغ‌های سیاست خارجی خود را در یک سبد بچینیم ادامه داد: امروز واقعیت قدرت گرفتن دنیای شرق بر هیچ کسی پوشیده نیست، بر این اساس ما هم نمی توانیم این مسئله را نادیده بگیریم.
نماینده مردم شیراز در مجلس با بیان اینکه نوع نگاه دولت در رابطه با روسیه و چین به‌ویژه بعد امضای برجام موجب دلسردی شرکای شرقی ما شد، تصریح کرد: تیم دیپلماسی ما در کنار مجلس برای یک بار هم که شده باید ضمن باور کردن ضرورت توسعه همکاری با مسکو و پکن این مسئله را از گفتمان و شعار خارج کرده و نگاه به شرق را در عمل به جد پیگیری کنند.
نظر شما